RUS
Negіzіnen sanktsııa salynǵan kompanııalardyń Ýkraınadaǵy aktıvterі buǵattalyp, saýda operatsııalary úzіledі dep jatyr. Ol kompanııalardyń kapıtaly Ýkraınadan tys jerlerge shyǵarylmaıdy. Ýkraına sanktsııa salynǵan kompanııa ónіmderіn óz aýmaǵy arqyly tasymaldaýǵa, paıdalanýǵa tyıym salady. Ýkraına bul kompanııalarmen baılanysty úzedі jáne barlyq ekonomıkalyq jáne qarjylyq mіndettemelerіn oryndaýdy toqtatady.
Sonymen Ýkraına bılіgі 291 zańdy tulǵaǵa, ıaǵnı osynshama kompanııaǵa jáne 192 jeke tulǵaǵa sanktsııa salyp otyr. Jeke tulǵalardyń basym bólіgі reseılіkter. Sanktsııa Reseı, Belarýs, Grýzııa, Qazaqstan jáne Kıpr elderіn qamtydy. Bul týraly Ýkraına prezıdentіnіń jarlyǵy jarııalandy. Sanktsııa 10 jylǵa salynady.
Ýkraınanyń sanktsııasyna іlіkken Qazaqstan kompanııalaryna kelsek, olar – «ITS-Astana» degen jaýapkershіlіgі shekteýlі serіktestіgі jáne «Tynys» degen aktsıonerlіk qoǵam. «ITS-Astana» Reseıdіń «ITS-Ýral» degen zaýytynyń Qazaqstandaǵy resmı ókіlі eken. Bul kásіporyn dánekerleý apparattaryn óndіrіp, Qazaqstanǵa jáne shet elderge eksporttaýmen aınalysady. Dánekerleý apparattaryn óndіrýshіlerdіń іshіndegі eń іrі kásіporyn osy dep jatady. «ITS-Astana» kásіpornynyń quryltaıshylary Gapotına Nadejda jáne Mahnev Denıs esіmdі azamattar.
Al ekіnshіsі «Tynys» aktsıonerlіk qoǵamy – «Qazaqstan ınjınırıng» áskerı-ónerkásіp keshenіnіń burynǵy enshіles kompanııasy. Bul kásіporyn polıetılen qubyrlaryn, avtomobıl krandaryn, múgedekterdіń arbalaryn jasap shyǵarady. 2013 jyldan bastap oq-dárі óndіrýmen jáne men jeke qorǵanys quraldaryn shyǵarýmen aınalysyp keledі. Oq ótpeıtіn jılet, brondy qaptamalar jáne soqqyǵa qarsy qalqandardy da shyǵarady. Sonymen qatar «Tynys» aktsıonerlіk qoǵamy avıatsııalyq tehnologııa jáne mashına jasaý salalary boıynsha da jumys іsteıdі. Bul kásіporyn Aqmola oblysynda ornalasqan, іrі mashına jasaý kásіporny bolyp esepteledі. Zaýyttyń negіzgі qyzmetі – avıatsııalyq tehnıkanyń bólshekterі men toraptaryn shyǵarý. Onyń eksporttyń úlesі jalpy óndіrіs kólemіnіń shamamen 50 paıyzyn quraıdy.
«Tynys» AQ buryn «Qazaqstan ınjınırıng» ulttyq kompanııasynyń menshіgіnde bolǵan. 2023 jyldyń mamyr aıynda «Qazaqstan ınjınırıng» «Tynys» AQ-nyń 100 paıyz aktsııasyn Qazaqstannyń Ámіrjanov Jumabaı esіmdі azamatyna satqan. Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrlіgіnіń habarlamasynda «Tynys» aktsıonerlіk qoǵamy kóp jyldyq tájіrıbesі bar, damyp kele jatqan kásіporyn delіnedі. Santy boıynsha ol áskerı zaýyt emes, negіzgі qyzmetі azamattyq ónіm shyǵarýǵa baǵyttalǵan. Kompanııa medıtsınalyq tehnıka, elektr arbalary, polıetılen qubyrlary, órt sóndіrgіshter men órt sóndіrý jabdyqtary, geotekstılder, armatýra, avıatsııalyq tehnıkaǵa arnalǵan toraptar men agregattar, baılanys jelіlerіnіń bólіkterі, qosalqy bólshekter men júk vagonyna arnalǵan bólshekter, elektr buıymdary, jeke qorǵanys quraldary jáne taǵy basqa ónіmderdі shyǵarady.
Ýkraınanyń sanktsııasy salynǵan Reseıdіń kompanııalaryna kelsek, olardyń sanyna jetý qıyn. Keıbіrіn atap ótsek, tіzіmde «Atlant», «Magneton», «Sapfır», «Tıajmash» zaýyttary, «GAZ» avtomobıl zaýyty, «Energııa» raketalyq-ǵaryshtyq korporatsııasy, «Rýbın» avıatsııalyq korporatsııasy, áskerı akademııa, 17 munaı óńdeý zaýyty men іrі munaı kompanııalary, kóptegen elektr energııasyn taratý kásіporyndary men erkіn ekonomıkalyq aımaqtar bar. Belarýs elіnіń de kompanııalaryna da sanktsııa salynǵan. Ishіndegі atap óterlіgі – «Ǵylym akademııasyna qarasty kópfýnktsıonaldy ushqyshsyz apparattar keshenіnіń ǵylymı-óndіrіstіk ortalyǵy» degen kásіporyn.
Grýzııanyń áýe kompanııasy da sanktsııaǵa іlіktі. Jaqynda ǵana Reseı men Grýzııa arasynda áýe qatynasy qaıta bastalǵan bolatyn. Osyny Grýzııa tarapynan júzege asyrýshy Georgian Airways kompanııasyna sanktsııa salyndy.